Đền thờ bà Ngọc Chi, là con gái yêu của quan Tri phủ huyện Thiên Thi (nay là huyện Ân Thi) Quách Đình Hồ - một danh sĩ hào kiệt đầy tài năng và đức độ. Được cha mẹ dạy dỗ, bà Ngọc Chi có chí khí hơn người, học sâu biết rộng và là trợ thủ đắc lực cho cha. Bà là vị tướng giỏi có công giúp Hai Bà Trưng trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Hán những năm 40 - 43. Ngoài ra, đền Nhân Vũ còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử của địa phương, nơi dân quân du kích đóng quân trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.

Toàn cảnh Đền Nhân Vũ

Đền Nhân Vũ được khởi dựng từ sớm, trải qua thời gian ngôi đền được tu sửa, tôn tạo nhiều lần. Hiện nay, đền mang nhiều dấu ấn kiến trúc thời Nguyễn. Đền có mặt tiền quay hướng Nam, kết cấu kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm Tiền tế và Hậu cung. Tiền tế gồm 03 gian, các bộ vì được làm kiểu con chồng đấu sen, các con rường chạm trang trí hoa văn. Bốn bức cốn gian trung tâm toà Đại bái chạm rồng mây cách điệu. Các mảng chạm khắc kiến trúc còn tương đối đồng bộ, vững chắc thể hiện trình độ mỹ thuật đương thời. Trên thượng lương ghi niên đại trùng tu đình là năm Thành Thái Tân Mão (1891). Hậu cung gồm 02 gian, kết cấu kiến trúc kiểu con chồng đấu sen đơn giản, được bào trơn đóng bén không chạm trổ hoa văn.

Các hiện vật còn lưu giữ tại Đền Nhân Vũ

Đây là di tích có số lượng hiện vật và đồ thờ khá độc đáo, từ sập, đẳng, khánh, bát hương, lộc bình,… được tạo tác từ chất liệu đá, được đẽo gọt trạm trổ rất tinh xảo, có giá trị về mặt điêu khắc nghệ thuật cùng nhiều bức đại tự, hoành phi, câu đối thể hiện nội dung phù Trưng, quyết chí diệt thù cứu quốc.

Đôi voi phục hai bên cửa Đền Nhân Vũ

Hằng năm, làng Nhân Vũ và cùng chính quyền sở tại mở lễ hội tưng bừng vào ngày mồng 10 tháng 3 âm lịch (ngày sinh của hai dũng tướng Miêng và Lang); ngày 24 tháng 7 là ngày hóa của bà Ngọc Chi và ngày 10 tháng 8 (ngày mừng công thắng trận)với nhiều trò chơi dân gian như: Leo cầu kiều, đấu vật, chọi gà, hát trống quân,…

Từ những giá trị trên, đền Nhân Vũ được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích “Lịch sử và nghệ thuật” cấp Quốc gia theo Quyết định số 502-QĐ/BT ngày 28/4/1994.