Các di tích lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia trên địa bàn huyện Ân Thi (P6) - Đền Mão Đông - Đền Gạo Bắc

Đền Mão Đông và đền Gạo Bắc được xây dựng để tôn thờ 3 nàng công chúa là Huyền Trân, Thiệu Linh và Kiều Cao con gái vua Trần Anh Tông và hai vị ngân hầu Nguyễn Sỹ Cố và Trần Khắc Chung. Các vị là người có công với nước, với dân. Đặc biệt, Công chúa Huyền Trân được lịch sử ghi nhận là người biết hy sinh tình riêng nhận trách nhiệm lớn lao khi phải lấy vua nước Chiêm để giữ mối hoà hiếu giữa 2 dân tộc Việt - Chiêm, tránh nạn đao binh cho đất nước. Đối với địa phương Mão Đông, Gạo Bắc thì Huyền Trân cùng hai người em gái là những người có công dạy Nhân dân cách làm ăn, cấy trồng, góp phần vào thắng lợi của dân tộc trong công  cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông xâm lược thế kỷ XIII.

Đình thôn Gạo Bắc xã Hồ Tùng Mậu

Đền Mão Đông và đền Gạo Bắc còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện lịch sử của địa phương, năm 1949 - 1950 UBND tỉnh Hưng Yên sơ tán về đền Mão Đông làm việc.

Đền Mão Đông được khởi dựng từ thời Trần và qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo. Đến thời Nguyễn, đền được trùng tu lại theo kiểu chữ Đinh gồm 03 gian Tiền tế, 02 gian Hậu cung. Các bộ vì được tạo tác kiểu con chồng đấu sen và trang trí hoa lá cách điệu. Tại đền còn lưu giữ được nhiều hiện vật quý như: 03 pho tượng công chúa thời Trần, 01 sập đá thời Lê kiểu chân quỳ dạ cá, 01 cột đá.

Đền Gạo Bắc khởi dựng từ sớm và đã bị phá huỷ. Đến thời Nguyễn, đền được phục dựng lại với kiến trúc kiểu chữ Đinh gồm 03 gian Tiền tế, 01 gian Hậu cung. Các mảng chạm khắc tập trung tại toà Tiền tế. Hệ thống vì làm kiểu chồng rường đấu sen, các con rường chạm hoa văn đơn giản. Tại đền còn lưu giữ được một số hiện vật tiêu biểu như: 03 pho tượng, kiệu, bát hương, đại tự....

Đình thôn Mão Đông xã Hồ Tùng Mậu

Lễ hội truyền thống tại cụm di tích được diễn ra vào ngày mồng 10 tháng 3 (âm lịch) hằng năm để tưởng nhớ đến các vị thần có công lao to lớn trong việc giữ yên bờ cõi, đem lại cuộc sống ấm no cho Nhân dân.

Đền Mão Đông và đền Gạo Bắc đã được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng là di tích “Lịch sử” cấp Quốc gia vào ngày 4/9/1995 theo Quyết định số 2861-QĐ/BT.