Các di tích lịch sử, văn hóa cấp Quốc gia trên địa bàn huyện Ân Thi (P5) - Nhà Thờ họ Đỗ, xã Quang Vinh

Nhà thờ họ Đỗ là nơi tôn thờ cụ Đỗ Phúc Hựu, cụ tổ đời thứ 28 của dòng họ Đỗ. Dòng họ Đỗ đã sản sinh ra nhiều nhân tài có công với đất nước, quê hương như tiến sỹ Đỗ Trác Dị, Đỗ Cung (Tiến sỹ đệ cập), Tiến sĩ Đỗ Thạch, Tiến sĩ Đỗ Bính… Theo tài liệu lưu giữ tại dòng họ thì họ Đỗ có từ thời Hậu Lương, thuộc đời Ngô Vương - Tam Kha (939 - 969), có đến 37 đời kế tiếp. Nhưng từ đời thứ 19 không có tài liệu nào nói đến. Nhà thờ họ Đỗ ngoài việc tôn thờ ông tổ dòng họ Đỗ, tại đây còn diễn ra nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Năm 1943 - 1944, là cơ sở của xứ uỷ Bắc Kỳ và rất nhiều hoạt động Cách mạng khác. Chính vì vậy mà gia đình, dòng họ đã được tặng Bằng có công với nước và Đồng tiền vàng của Tổng Bộ Việt Minh. Hiện những kỷ vật này được lưu giữ tại nhà thờ.

Nhà thờ họ Đỗ xã Quang Vinh

Nhà thờ có từ thời Hậu Lê đến thời Nguyễn năm Duy Tân thứ 2 (1908) được trùng tu theo hình chữ Nhị gồm 05 gian Tiền tế, 03 gian Hậu cung với kết cấu kiến trúc và điêu khắc còn tương đối đồng bộ. Đặc biệt là các đồ thờ tự tại nhà thờ khá phong phú và đa dạng, hầu hết mang kiến trúc hoa văn thời Nguyễn. Tại nhà thờ còn lưu giữ nhiều tài liệu có giá trị lịch sử như: “Phả Đỗ tộc”, câu đối, đại tự, 03 bia đá thời Nguyễn ghi công đức tu bổ di tích, 05 sắc phong thời Nguyễn, Đồng tiền vàng của Tổng bộ Việt Minh tặng. Đặc biệt là những bức châm, bài vị… đó là những tư liệu quý cho việc nghiên cứu và kế thừa nghệ thuật điêu khắc dân tộc và phong tục tập quán của địa phương.

Khuôn viên bên trong nhà thờ họ Đỗ

Hằng năm, vào ngày 29 tháng 06 âm lịch là ngày giỗ tổ dòng họ Đỗ, con cháu cùng nhau về từ đường tế tổ và tỏ lòng biết ơn các bậc tiền nhân.

Từ những giá trị trên, nhà thờ họ Đỗ được xếp hạng vào loại hình di tích “Lịch sử và nghệ thuật” cấp Quốc gia theo Quyết định số 2311-QĐ/BT ngày 12/12/1994 của Bộ Văn hóa - Thông tin.